Hoe en waar kan ik stemmen bij verkiezingen?

Uiterlijk 2 weken voor een verkiezing krijgt u uw persoonlijke stempas thuisgestuurd. Met deze stempas kunt u bij elk stembureau binnen uw gemeente stemmen. U mag alleen stemmen als u een identiteitsbewijs kunt laten zien. Dit bewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn.

Wat te doen als u geen stempas heeft ontvangen

U kunt alleen stemmen als u een stempas heeft. Wanneer u geen stempas heeft ontvangen of uw stempas kwijt bent, kunt u contact opnemen met uw gemeente. Dit moet u uiterlijk 2 werkdagen voor de verkiezingsdag doen. In sommige gemeenten kan het ook nog op de dag voor de verkiezing.

Stemmen met een stembiljet

U stemt met een papieren stembiljet. U ontvangt de kandidatenlijst van uw gemeente. Op deze lijst vindt u de namen van de partijen en kandidaten op wie u kunt stemmen. Wanneer op u op de dag van de verkiezing gaat stemmen, ontvangt u in het stemlokaal het stembiljet, waarop u met een rood potlood uw stem kenbaar maakt.

Het kabinet-Rutte-Asscher wil dat u in de toekomst (weer) elektronisch kunt stemmen. In 2013 wordt onderzocht of dit mogelijk is. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 is elektronisch stemmen nog niet mogelijk. 

Stemmen in andere gemeente

Wilt u in een andere gemeente stemmen dan waar u staat ingeschreven, dan moet u een kiezerspas aanvragen. Alleen bij gemeenteraadsverkiezingen is dit niet mogelijk. Een kiezerspas wordt eenmaal uitgereikt. Raakt u hem kwijt, dan kunt u geen nieuwe krijgen. U kunt een kiezerspas schriftelijk en mondeling aanvragen:

• Schriftelijk een kiezerspas aanvragen kan tot 14 dagen voor de verkiezingsdag. U doet dit door een aanvraagformulier in te dienen bij uw gemeente. Deze formulieren zijn verkrijgbaar bij elke gemeente.
• Mondeling een kiezerspas aanvragen kan tot 5 dagen voor de verkiezingsdag. Hiervoor moet u zich persoonlijk met uw stempas melden bij de afdeling Burgerzaken van uw gemeente.

Identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn

U mag zich bij het stembureau identificeren met een maximaal 5 jaar verlopen identiteitsbewijs. Ook voor het geven van een onderhandse volmacht kunt u een maximaal 5 jaar verlopen identiteitsbewijs gebruiken.

Heeft u geen identiteitsbewijs en wilt u er geen aanvragen, dan kunt u besluiten iemand schriftelijk te machtigen om namens u te stemmen. In dat geval controleert de gemeente uw persoonsgegevens in de gemeentelijke basisadministratie. 

Iemand machtigen

Als u niet in de gelegenheid bent zelf te stemmen, kunt u een ander machtigen dit voor u te doen. U kunt op 2 manieren iemand machtigen:

• U kunt iemand onderhands machtigen. Dit is alleen mogelijk bij iemand uit dezelfde gemeente. U vult hiervoor de achterkant van uw stempas in, laat de gemachtigde medeondertekenen en geeft vervolgens de pas aan hem of haar mee. Deze persoon moet u ook een kopie van uw identiteitsbewijs meegeven. De kopie moet hij of zij laten zien aan het stembureau.
• U kunt een schriftelijk verzoek indienen bij uw gemeente. Dit kan tot uiterlijk 14 dagen voor de verkiezingsdag. U hoeft hierbij niet te wachten tot u uw stempas heeft. Voor dit verzoek zijn op elk gemeentehuis formulieren verkrijgbaar.

Openingstijden stemlokalen

Een stemlokaal is bij verkiezingen geopend van 7.30 tot 21.00 uur. Stemlokalen kunnen worden ingericht op locaties waar veel publiek komt, zoals een winkelcentrum, treinstation of ziekenhuis. Deze stemlokalen kunnen eerder dan 7.30 uur open gaan en ook eerder dan 21.00 uur sluiten.

Mobiele stembureaus

De gemeente kan mobiele stembureaus instellen, zoals een bus. Deze stembureaus kunnen tijdens de verkiezingsdag op verschillende plekken staan. Het college van burgemeester en wethouders van een gemeente stelt de openingstijden van het mobiele stembureau vast en publiceert deze.

Stemlokalen toegankelijk voor kiezers met een lichamelijke beperking

Minstens een kwart van de stemlokalen in een gemeente moet toegankelijk zijn voor kiezers met een lichamelijke beperking. Dat houdt in dat de plek en de inrichting van deze stemlokalen geschikt moeten zijn om deze kiezers zo veel mogelijk zelfstandig te laten   Kan ik stemmen bij verkiezingen als ik in het buitenland verblijf? U kunt altijd stemmen als u de Nederlandse nationaliteit en kiesrecht heeft. Ook als u tijdens de verkiezingen in het buitenland bent. Bijvoorbeeld wegens vakantie. In dat geval moet u een volmacht geven. Woont u in het buitenland en staat u niet meer ingeschreven bij een Nederlandse gemeente, dan heeft u alleen stemrecht voor de Tweede Kamer (TK) en het Europees Parlement (EP).

Stemmen tijdens vakantie, studie of werk in het buitenland

Bent u tijdens de verkiezingen tijdelijk in het buitenland wegens vakantie of studie? Dan kan iemand anders uw stem uitbrengen. U kunt dit schriftelijk aanvragen bij u gemeente. Het formulier hiervoor is bij de meeste gemeenten op de gemeentelijke website te vinden. U kunt zo'n formulier tot 2 weken voor de verkiezingen indienen bij uw gemeente.

Stemmen als u buiten Nederland woont

Als u in het buitenland woont en niet meer staat ingeschreven bij een Nederlandse gemeente, kunt u alleen stemmen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement.

Stemmen met verlopen identiteitsbewijs

In Nederland is het mogelijk om te stemmen met een identiteitsbewijs dat maximaal 5 jaar verlopen is. Deze regeling geldt alleen bij stemmen in het stembureau en is niet van toepassing als u zich als kiezer buiten Nederland registreert. U moet als kiezer in het buitenland uw Nederlanderschap aantonen. Hiervoor moet u een kopie van uw identiteitsdocument meesturen dat geldig is op de dag dat wordt vastgesteld of u kiesgerechtigd bent (dat gebeurt 6 weken voor de dag van de stemming).

stemmen. Gemeenten zullen apart communiceren over de toegankelijkheid van de speciale stemlokalen voor mindervaliden